شناخت دارو: عبارت است از دیفتری و کزاز از بیماریهای جدی ناشی از باکتریها هستند. دیفتری باعث ایجاد پوشش ضخیم در بینی، گلو و مجاری هوایی میشود. این میتواند منجر به مشکلات تنفسی، فلج، نارسایی قلبی یا مرگ شود. کزاز (lockjaw) باعث سفتشدن دردناک عضلات، معمولاً در تمام بدن میشود. این میتواند منجر به “قفلشدن” فک شود تا قربانی نتواند دهان را باز کند یا بلع کند. کزاز در حدود 1 از 10 مورد منجر به مرگ میشود. دیفتری از فردی به فرد دیگر پخش میشود. کزاز از طریق برش یا زخم وارد بدن میشود. واکسن سموم دیفتری و کزاز (که به آن DT نیز گفته میشود) برای پیشگیری از این بیماریها در کودکانی که از سن 6 هفته تا 6 سال دارند، استفاده میشود، قبل از این که کودک به 7 سالگی خود برسد. این واکسن با قرارگرفتن فرزند شما در برابر مقدار کمی از باکتریها یا پروتئین از باکتریها کار میکند و این باعث میشود بدن ایمنی علیه بیماری ایجاد کند. این واکسن عفونت فعال که قبلاً در بدن ایجاد شده است را درمان نمیکند. مانند هر واکسن، واکسن دیفتری و کزاز ممکن است محافظت از بیماری در هر فردی ایجاد نکند.
دسته دارویی:
- واکسن ها
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- با القای تولید آنتی بادی های خاص، ایمنی فعال به دیفتری و کزاز را تقویت می کند. شروع اثر، شروع محافظت از بیماری نسبتاً کند است، اما مدت زمان طولانی مدت است (سالها). طول مدت اثر، مدت زمان اثر > 10 سال.
اشکال دارو:
- آمپول
مقدار مصرف صحیح:
- ایمن سازی اولیه در بزرگسالان: تنیواک (قبلاً واکسینه نشده باشد): 2 دوز اولیه 0.5 میلی لیتری به صورت عضلانی با فاصله 4 هفته و دوز سوم (0.5 میلی لیتر) 6 ماه بعد
- تقویت ایمن سازی:5 میلی لیتر در هر 10 سال (بیمارانی که ایمن سازی اولیه را کامل کرده اند).
- ایمن سازی اولیه در کودکان: < 7 سال، سه دوز: 0.5 میلی لیتر (DT) در سن 2، 4 و 6 ماهگی. ممکن است در اوایل 6 هفتگی تجویز شود و هر 4-8 هفته تکرار شود. دوز چهارم: حداقل باید 6 ماه بین دوز سوم و چهارم سپری شود. اگر 6 ماه از دوز سوم گذشته باشد ممکن است در سن 12 ماهگی تزریق شود. دوز پنجم: 4-6 سالگی قبل از شروع مدرسه یا مهد کودک؛ در صورت مصرف دوز چهارم در سن بیشتر از 4 سال، ممکن است این دوز تزریق نشود. > 7 سال تانیواک (قبلاً واکسینه نشده باشد): 2 دوز اولیه 0.5 میلی لیتری به صورت عضلانی در هر فاصله زمانی 4 هفته با دوز سوم (0.5 میلی لیتر) 6 ماه بعد.
- تقویت ایمن سازی:5 میلی لیتر در هر 10 سال (بیمارانی که ایمن سازی اولیه را کامل کرده اند).
عوارض جانبی دارو:
- عمومی: شایع ترین عوارض جانبی درد ناچیز در محل تزریق، گریه، تب و از دست دادن اشتها است. دیگر: بسیار شایع: گریه. شایع: تب 38 درجه سانتی گراد یا بالاتر، محلی: بسیار شایع: درد جزئی در محل تزریق، غیر شایع: قرمزی/ تورم 2.5 سانتی متر یا بیشتر در محل تزریق، درد متوسط در محل تزریق، سفتی 2.5 سانتی متر یا بیشتر در محل تزریق. متابولیک: شایع: از دست دادن اشتها، سیستم عصبی: سرگیجه.
تداخلات دارویی:
- تیموگلوبولین , پردنیزولون , آلفاسپت , باسی لیکسی مب , کاناکینومب , ونتوکلاکس , واکسن پلی ساکارید مننگوکوک , فینگولیمود , سیپونیمود , سکوکینوماب.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن، ایمنی و اثربخشی در کودکان کمتر از 6 هفته اثبات نشده است. این دارو برای استفاده در این افراد توصیه نمی شود.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- در صورت وجود هر یک از شرایط زیر، ممکن است تزریق واکسن به تعویق افتاده یا اصلاً تجویز نشود: یک اختلال خونریزی یا لخته شدن خون مانند هموفیلی یا کبودی آسان، سابقه تشنج، یک اختلال عصبی یا بیماری مؤثر بر مغز (یا اگر این واکنشی نسبت به واکسن قبلی بوده است)، حساسیت به لاستیک لاتکس، سیستم ایمنی ضعیف شده ناشی از بیماری، پیوند مغز استخوان یا استفاده از برخی داروهای خاص یا دریافت داروهای ضد سرطان، مصرف رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین).
- در صورت سرماخوردگی جزئی می توان واکسن را دریافت کرد. در صورت بیماری شدیدتر با تب یا هر نوع عفونت، بهبودی قبل از دریافت واکسن، لازم است.
- با هیچ واکسن دیگری مخلوط نشود.
- درمان (از جمله اپی نفرین 1:1000) برای واکنشهای آنافیلاکتوئیدی/ ازدیاد حساسیت باید هنگام استفاده از واکسن وجود داشته باشد.
- سنکوپ، اختلالات بینایی گذرا، حرکات تونیک-کلونیک یا ضعف با استفاده از این دارو گزارش شده است.در صورتی داشتن واکنش آلرژیک تهدیدکننده حیات نسبت به واکسنهای حاوی دیفتری یا کزاز، نباید این واکسن دریافت شود.
- درصورتیکه تابهحال واکسن مشابه دیگری دریافت شده که باعث ایجاد هر یک از موارد زیر شده است، ممکن است نتوان این واکسن را دریافت کرد: تب بسیار بالا (بیش از 104 درجه)، غش و یا شوک، سندرم گلین باره (در مدت 6 هفته پس از دریافت واکسن دیفتری، کزاز یا سیاهسرفه)، تشنج، درد شدید یا تورم، ورژن بزرگسالان این واکسن (Td) نباید به افراد زیر 7 سال داده شود. واکسن دیگری برای استفاده در کودکان خردسال و نوزادان در دسترس است.
- این واکسن به صورت تزریق عضلانی تجویز میشود. این تزریق در مطب پزشک انجام میشود.
- درمان تب و درد بعد از تزریق واکسن با آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن است.
- در صورت بروز اختلال تشنج مانند صرع، جلوگیری از بروز تب از اهمیت ویژهای برخوردار است.
- طرف قدامی جانبی ران محل تزریق ترجیحی برای کودکان زیر 1 سال است.
- ممکن است از عضله دلتوئید برای کودکان بزرگتر استفاده شود.دفع در شیر مادر ناشناخته است.