شناخت دارو: عبارت است از ترانکسامیک اسید یک عامل آنتی فیبرینولیتیک (دارای خاصیت انعقادی) است که برای پیشگیری و درمان خونریزی شدید ناشی از ضربه، زایمان، جراحی، کشیدن دندان، خون دماغ و قاعدگی به کار می رود. همچنین از این دارو در آنژیو ادم ارثی نیز استفاده می شود.
دسته دارویی:
- محصولات خون، افزایش دهنده های پلاسما و خونساز
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- اسیدترانکسامیک بطور رقابتی فعال شدن پلاسمینوژن را مهار می کند و در نتیجه تبدیل پلاسمینوژن به پلاسمین (فیبرینولیزین) را کاهش میدهد. این دارو همچنین بطور مستقیم فعالیت پلاسمین را مهار مینماید، ولی مقادیر زیاد آن برای ایجاد این اثر لازم است.
- 30 الی 50 درصد مقدار مصرف از مجرای گوارش جذب میشود. کمتر از 5 درصد دارو متابولیزه میشود. نیمه عمر دارو تقریباً 2 ساعت است. زمان لازم برای رسیدن به اوج غلظت پلاسمایی از راه خوراکی تقریباً 3 ساعت است. حداکثر غلظت پلاسمایی از راه خوراکی پس از مصرف یک دوز یک گرمی mcg/ml8 میباشد. دارو از راه فیلتراسیون گلومرولی دفع میشود. حداکثر تا 39 درصد دارو پس از مقدار مصرف خوراکی mg/kg15-10 طی 24 ساعت و 90 در صد مقدارmg/kg10 از راه تزریقی طی 24 ساعت از راه ادرار دفع میشود.
اشکال دارو:
- آمپول، قرص، کپسول
مقدار مصرف صحیح:
- خون ریزی زیاد در سیکل قاعدگی به صورت خوراکی: 1000 تا 1500 میلی گرم 3 تا 4 بار در روز.
- کشیدن دندان در بیماران هموفیلی به صورت وریدی: 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن فوراً قبل از جراحی تزریق شده و سپس 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه 3 تا 4 بار برای مدت 2 تا 8 هفته. وریدی: 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تک دوز 2 ساعت قبل از جراحی (همراه با فاکتور 8 یا 9) و پس از جراحی به صورت خوراکی برای مدت 6 تا 8 روز. خوراکی: 25 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تک دوز 2 ساعت قبل از جراحی, سپس 25 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن 3 تا 4 بار در روز برای مدت 6 تا 8 روز.
- ترانگزامیک اسید به صورت قرصی است که خوراکی مصرف می شود.
- قرص ترانگزامیک اسید را کامل ببلعید.
- این دارو را شکسته، جویده یا خرد نکنید.
- قرص ترانگزامیک اسید را طبق دستور پزشک زنان و یا بدون غذا به صورت خوراکی مصرف کنید.
- ترانگزامیک اسید را در زمان مشخص استفاده کنید.
- در چرخه قاعدگی بیش از ۵ روز از داروی ترانگزامیک اسید استفاده نکنید و یا بیش از ۶ قرص را در یک دوره ۲۴ ساعته مصرف نکنید.
- مقادیر بیشتری از داروی ترانگزامیک اسید را مصرف نکنید.
- دارو را برای مدت زمان طولانی تری از دستور پزشک مصرف نکنید.
- در صورت پریود نشدن، داروی ترانگزامیک اسید را مصرف نکنید.
- ترانگزامیک اسید را دقیقاً طبق دستور پزشک زنان مصرف کنید.
- رژیم غذایی طبیعی خود را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک زنان خلاف این را به شما توصیه کند.
عوارض جانبی دارو:
- تهوع، استفراغ، اسهال و با تزریق سریع وریدی آن مواردی از تلو تلو خوردن گزارش شده است.
تداخلات دارویی:
- دزوجسترول، دروسپیرنون، استرادیول، اتینیل استرادیول، اتینودیول، اتونوژسترل، ژستودن، لوونورژسترل، مدروکسی پروژسترون، مسترانول، نومژسترول، نورلژسترومین، نوراتیندرون، نرمترین، نورجسترل.
موارد منع مصرف:
- مصرف این دارو در زنان باردار اکیدا ممنوع است و جزء گروه X طبقه بندی می شود. ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین گردد.
- این دارو در بیماران مبتلا به تشکیل لخته داخل عروقی نباید مصرف شود.
شرایط نگهداری:
- قرص ترانگزامیک اسید را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- قرص ترانگزامیک اسید را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
نکات مهم:
- این دارو در موارد زیر باید با احتیاط مصرف شود: بیماران مبتلا به نقص دید رنگی، هماتوری شدید (در صورت احتمال انسداد میز راه دارو نباید مصرف شود) خونریزی زیر عنکبوتیه، عیب کار کلیه، سابقه یا استعداد ابتلا به ترومبوز.
- در درمان طولانی مدت بیماران مبتلا به آنژیوادم ارثی، معاینه منظم چشم و انجام آزمونهای کار کبد در پیگیری وضعیت بیمار اهمیت دارند.
- اسیدترانکسامیک از راه تزریقی باید با سرعت حداکثر mg/min 100 تجویز شود تا از افت فشار خون جلوگیری شود.