شناخت دارو: عبارت است از تاموکسیفن از دسته داروهای ضد استروژن (ضد هورمون زنانه) است که در درمان سرطان پستان و درمان ناباروری استفاده می شود.
دسته دارویی:
- آنتی نئوپلاستیک
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- تعدیل کننده انتخابی گیرنده استروژن (SERM)ترکیب غیراستروئیدی با اثرات ضداستروژنی رقابتی در بافت پستان (اما ممکن است در رحم به عنوان آگونیست استروژن عمل کند). مهار عملکرد استروژن و کاهش سنتز DNA از طریق اتصال رقابتی به گیرنده های استروژن در تومور و دیگر بافت های هدفو تشکیل کمپلکس هسته ای، توقف سلول ها در فاز G0 و G1 چرخه سلولی (متوقف کننده رشد سلول).
اشکال دارو:
- قرص، داروی مایع خوراکی
مقدار مصرف صحیح:
- در درمان سرطان پستان روزانه 2 قرص و در درمان ناباروری 20 الی 80 میلی گرم در روز.
- قبل از شروع درمان با داروی تاموکسیفن (Tamoxifen) بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
- دوز و مقدار داروی تاموکسیفن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. لذا دارو را دقیقاً همانطور که پزشک برایتان تجویز کرده است، استفاده نموده و از کم یا زیاد کردن خودسرانه مقدار و مدت زمان مصرف اجتناب نمایید.
- این دارو را به طور منظم و در ساعات مشخصی از روز مصرف نمایید.
- در صورت فراموش کردن یک دوز این دارو، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کرده و چنانچه نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی به یاد آوردید، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید. هیچ‌گاه دوز دارو را دو برابر نکنید.
- دوره درمان با این دارو را مطابق دستور پزشک کامل کنید.
- در صورت بدتر شدن وضعیتتان (مانند توده‌های جدید پستان) فوراً به پزشک اطلاع دهید.
- داروی تاموکسیفن را می‌توانید همراه با غذا یا بدون آن مصرف نمایید.
- اگر از فرم مایع داروی تاموکسیفن استفاده می‌کنید، دوز دارو را با استفاده از ابزارهای مخصوص اندازه‌گیری (مانند پیمانه مخصوص اندازه‌گیری) مصرف نمایید و از به کار بردن قاشق‌های خانگی خودداری کنید زیرا ممکن است دوز صحیح را دریافت نکنید.
اثر دارو:
- ظاهر شدن اثرات تکمیلی ممکن است هفته ها به طول بیانجامد.
قبل از مصرف دارو:
- مصرف این دارو در افرادی که مبتلا به پورنیری (بیماری خونی)، اشکال در دید و آب مروارید هستند بهتر است با احتیاط و زیر نظر پزشک باشد.
عوارض جانبی دارو:
- سردرد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن پوست، گر گرفتگی، گرفتگی عضلات پا، دردهای عضلانی و استخوانی، نازک شدن موها، تهوع، خارش واژن، تغییرات قاعدگی، از دست دادن توانایی یا علاقه جنسی در مردان.
تداخلات دارویی:
- داروهای ضدافسردگی SSRI مانند فلوکستین، پاروکستین، داروهای رقیق کننده خون (مانند وارفارین)، داروهای کنترل بارداری هورمونی، استروژن‌ها، ریفامایسین‌ها (مانند ریفامپین)، فنوباربیتال، سایمتیدین.
موارد منع مصرف:
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد، بارداری یا قصد باردار شدن، شیردهی، لخته شدن خون (مانندسکته مغزی، آمبولی ریه، ترومبوز ورید عمقی)، محدودیت یا عدم توانایی راه رفتن (عدم تحرک)، بیماری کبدی، کلسترول یا تری گلیسیرید بالا، دیابت، فشار خون بالا، آب مروارید، سیگار کشیدن.
شرایط نگهداری:
- دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
نکات مهم:
- پیش از شروع درمان، انجام تست بارداری در زنان متأهلی که در سنین باروری می باشند، الزامی است.
- شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff)، سطح پلاکت، سطح کلسیم سرم، عملکرد کبدی، سطح کلسترول و تری گلیسرید (در بیماران با اختلال دیس لیپیدمی) ارزیابی شود.
- در بیماران مصرف کننده داروهای آنتاگونیست ویتامین کا، INR و PT به دقت پایش شود.
- معاینات چشمی به صورت دوره ای (به خصوص در صورت بروز مشکلات بینایی یا آب مروارید) انجام شود.
- تراکم مغز استخوان در زنان یائسه ارزیابی گردد.
- ماموگرافی، معاینات پستان و ژنیکولوژیک در ابتدای درمان و در مصارف طولانی مدت دارو به صورت سالانه انجام گیرد.
- بیمار از لحاظ بروز خونریزی غیرطبیعی واژینال، بی نظمی های قاعدگی، درد یا فشار لگنی، ترومبوز ورید عمقی (تورم و حساسیت به لمس در پا) و آمبولی ریوی (تنفس کوتاه) پایش شود و به بیمار گوشزد شود که این علائم را به سرعت گزارش کند.
- ضرورت مصرف منظم دارو و تکمیل دوره درمان به بیمار گوشزد شود.
- به بیمار گوشزد شود که از مصرف آب گریپ فروت اجتناب کند.
- روش های غیر هورمونی جلوگیری از بارداری، طی درمان و به مدت 2 ماه پس از درمان باید مورد استفاده قرار گیرد.
- در صورت بروز اختلالات گوارشی مصرف دارو ادامه یابد و در صورت بروز استفراغ زودرس پس از مصرف دارو به پزشک مراجعه شود.