شناخت دارو: عبارت است از آرتسونات برای درمان اولیه مالاریای شدید در بیماران بزرگسال و کودکان بکار برده میشود.
دسته دارویی:
- داروهای ضد مالاریا
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
- مشتق آرتمیسینین ؛ به سرعت به متابولیت فعال ، دی هیدروآرتمیسینین(DHA) متابولیزه می شود. آرتسونات و DHA مانند سایر آرتمیسینین ها حاوی یک پل اندوپروکساید است که توسط آهن هم فعال شده و منجر به استرس اکسیداتیو ، مهار سنتز پروتئین و اسید نوکلئیک ، تغییرات فراساختاری و رشد و بقای انگلی می شود. آرتسونات و DHA علیه انگلهای asexual مرحله خون و گونه های گامتوسیت پلاسمودیوم، از جمله سویه های مقاوم در برابر کلروکین، فعال هستند.آرتسونات یک مشتق آرتمیسینین است که به DHA متابولیزه می شود و رادیکال های آزاد ایجاد می کند تا عملکرد طبیعی انگل های پلاسمودیوم را مهار کند. این دارو طول اثر کوتاه به دلیل نیمه عمر کوتاه، و ایندکس درمانی متوسطی دارد. در مورد خطر کم خونی همولیتیک و افزایش حساسیت پس از درمان باید به بیماران توصیه شود.غلظت پیک پلاسما: آرتسونات: 3.3 میکروگرم در میلی لیتر، دی هیدروآرتمیسینین: 3/1 میکروگرم در میلی لیتر، -AUC آرتسونات: 0.7 میکروگرم در میلی لیتر، دی هیدروآرتمیسینین: 3.5 میکروگرم در میلی لیتر، پروتئین بایندینگ~ 93 %، حجم توزیع: آرتسونات: 68.5 لیتر، دی هیدروآرتمیسینین: 59.7 لیتر، متابولیسم: مسیر اولیه، آرتسونات: استرازهای خون، دی هیدروآرتمیسینین: گلوکورونیداسیون، متابولیت، آرتسونات: DHA، دی هیدروآرتمیسینین: آلفا-DHA-بتا-گلوکورونید، دفع: ناشناخته، نیمه عمر، آرتسونات: 0.3 ساعت، دی هیدروآرتمیسینین: 1.3 ساعت، کلیرانس، آرتسونات: 180 لیتر در ساعت، دی هیدروآرتمیسینین: 32.3 لیتر در ساعت.
اشکال دارو:
- قرص، آمپول، کپسول، شیاف.
مقدار مصرف صحیح:
- 4 میلی گرم در کیلوگرم IV در ساعات 0 ، 12 و 24 ، سپس روزانه یک بار تا زمانی که قادر به تحمل درمان ضد مالاری خوراکی باشد.
عوارض جانبی دارو:
- اسهال , آنافیلاکسی , افزایش کراتینین , افزایش بیلی روبین خون , پنومونی , نارسایی کلیوی , ترومبوسیتوپنی , آنمی , پانکراتیت , ادم ریوی , نوتروپنی , لنفوپنی , لکوسیتوز , همولیز , یرقان , افزایش ترانس آمینازها , آنمی همولیتیک اتوایمیون , انعقاد داخل عروقی منتشر , سندرم دیسترس تنفسی حاد.
تداخلات دارویی:
- ایماتنیب , بوپیواکائین , داپسون , دفراسیروکس , دیکلوفناک , ریفامپین , توکاتینیب , ریتوناویر , وندتانیب , آکسیتینیب , دیفلونیسال , رگورافنیب , الترومبوپگ , سورافنیب , فنوباربیتال , فنی توئین , کاربامازپین , متیلن بلو , نویراپین.
موارد منع مصرف:
- ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن.
شرایط نگهداری:
- در مکانی خشک و خنک به دور از نور خورشید و دسترسی کودکان نگهداری شود.
نکات مهم:
- اشکال هیپنوزویت مرحله کبدی پلاسمودیوم را درمان نمی کند و بنابراین از عود مالاریا ناشی از P vivax یا P ovale جلوگیری نمی کند.
- حساسیت بالا ، از جمله آنافیلاکسی ، گزارش شده است. در صورت بروز افت فشار خون ، تنگی نفس ، کهیر یا بثورات ژنرالیزه، قطع مصرف دارو را در نظر بگیرید.
- همولیز تأخیری پس از آرتسونات با کاهش هموگلوبین همراه با شواهد آزمایشگاهی همولیز (به عنوان مثال ، کاهش هاپتوگلوبین و افزایش لاکتات دهیدروژناز) مشخص می شود که حداقل 7 روز پس از شروع درمان اتفاق می افتد.
- دی هیدروآرتمیسینین ، متابولیت آرتسونات ، یک سوبسترا از UDP-glucuronosyltransferase (UGT) 1A9 یا 2B7 است. ریتوناویر ، نویراپین ، یا القا کننده های قوی UGT ممکن است اثر آرتسونات را کاهش دهند. مهار کننده های قوی UGT ممکن است واکنش های جانبی مرتبط با DHA را افزایش دهند.در بیماران مبتلا به مالاریای شدید ناشی از P vivax یا P ovale ، با داروهای ضد مالاریایی که علیه اشکال هیپنوزوئیت مرحله کبدی پلاسمودیوم (به عنوان مثال داروی 8 آمینوکینولین) فعال هستند ،تجویز شود.
- به مدت 4 هفته پس از درمان ، علایم کم خونی همولیتیک را کنترل کنید.
- از آنجا که زیرمجموعه ای از بیماران با همولیز تأخیری شواهدی از همولیز با واسطه ایمنی دارند ، انجام آزمایش مستقیم آنتی گلوبولین را در نظر بگیرید تا مشخص شود آیا آقدامات درمانی (مثلاً داروهای کورتیکواستروئید) لازم است.
- مالاریای درمان نشده در دوران بارداری خطرات جدی برای مادر و جنین ایجاد می کند. تأخیر در درمان مالاریای شدید در بارداری ممکن است منجر به مرگ و میر جدی برای مادر و جنین شود.
- یکبار تزریق IV به موشها در اوایل حاملگی منجر به سمیت جنینی مهلک می شود. تجویز خوراکی در طول ارگانوژنز در موش، خرگوش و میمون باعث افزایش وابسته به دوز در سمیت جنینی مهلک و ناهنجاری های جنینی (به عنوان مثال ، قلب و عروق ، مغز ، اسکلت) 3-1.6 برابر دوز بالینی بر اساس مقایسه های BSA می شود.
- اگرچه مطالعات تولید مثل حیوانی در چندین گونه آسیب جنینی را از مصرف خوراکی و IV آرتسونات و سایر داروهای کلاس آرتمیسینین نشان داده است ، اما ارتباط بالینی آن نامشخص است.